Osteoartrit (kireçlenme, artroz, dejeneratif artrit, OA veya dejeneratif eklem hastalığı) olarak da anılır.
Türkiye’de kireçlenmenin en çok görülen türü olan gonartroz (diz ekleminde kireçlenme), ya da diğer adı ile osteartrit binlerce kişinin hayatını kabusa çeviriyor, yaşam kalitesini düşürüyor. Geliştirilen yeni tedaviler, diz kireçlenmesi rahatsızlığının büyük ölçüde kontrol edilmesine yardımcı olurken, uzmanlar ise fizik tedavinin önemine işaret ediyor.
En çok görülen eklem rahatsızlıklarının başında gelen diz kireçlenmesi kıkırdaktan başlayan, ilerledikçe kıkırdak altındaki kemiğe, eklem kapsülüne ve en ileri süreçte eklem çevresindeki bağlara ve kaslara kadar zarar verebilen önemli bir rahatsızlık. İleri yaşların hastalığı olarak bilinse de, diz kireçlenmesi son yıllarda özellikle obezitenin yaygınlaşmasıyla gençlerde de görülmeye başlandı. Kadınların diz kireçlenmesine daha çabuk yakalandığı bilinirken, eklem operasyonları, travmalar, spor sakatlıkları, iltihaplı romatizmalar diz kireçlenmesini arttırıyor.
Kişinin günlük aktiviteleri ciddi şekilde kısıtlanabilir
Hastalığın ilerledikçe ağrıların daha da şiddetli ve devamlı hale gelebilir. Eklemde şişlik, tutukluk, hareket kısıtlılığı ve şekil bozuklarının ortaya çıkabiliyor. Oturma kalkma, merdiven inip çıkma ve yürüme zamanla çok ağrılı hale gelip kişinin günlük aktiviteleri ciddi şekilde kısıtlanabilir.
Bu nedenle ilk aşamada evde fizik tedavi ile klinik egzersiz uygulamalarıyla hastanın azalan kas fonksiyonlarını artırmak ağrı azaltıcı modalitelerle ilerlemek en uygun yöntem olabilir.
Gonartroz tedavisi kilo vermekle başlar
Diz kireçlenmesi tedavisinde ilk basamağın hasta eğitimi önemli , Aşırı kiloyu kontrol etmek gonartroz hastalığının tedavisinin ilk aşaması. Aşırı kilonun eklemde oluşturduğu anormal yükler, kıkırdak dokusunda geri dönüşü olmayan hasarlara yol açar ve beklenenden çok daha erken yaşta gonartroz görülmesine neden olur. Hastalık başladıktan sonra da kilo vermek çok önemlidir. Kilo vermek hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve yakınmalar azalabilir.
Fizik tedavinin önemi
Gonartroz hastalarında düzenli ve zorlayıcı olmayan egzersizlerin, eklem sağlığı için önemlidir. Hastanın yaşı ve klinik durumuna göre düzenlenmiş bir program çerçevesinde, haftada 3-5 kez 20-30 dakikalık düşük yoğunluklu egzersiz, hem genel sağlık hem de eklem sağlığı için faydalı olacaktır. Medikal tedavide çeşitli ağrı kesiciler yanında glukozamin preparatları gibi bitkisel destek ürünleri kullanılabilir. Hyaluronik asit gibi eklem içi uygulanan ürünler eklem sıvısı kalitesini arttırmak, eklem hareketlerini kolaylaştırmak ve ağrıyı gidermek için uygun hastalarda uygulanabilir. Alevlenme dönemlerinde ise kortikosteroid iğneleri etkili bir tedavidir. Gonartroz tedavisinin önemli bir parçası da fizik tedavi uygulamalarıdır. Sıcak veya soğuk uygulamalar, elektroterapi (TENS, elektrik stimülasyonu), ultrason terapisi, hilterapi (yüksek yoğunluklu lazer tedavisi), kısa dalga tedavisi, kişiye özel egzersizler fizik tedavinin temel bileşenleri arasındadır. Hidroterapi (su ile tedavi) de gonartroz tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir. Su içinde suyun kaldırma kuvveti yardımıyla ekleme binen yük azalır ve egzersiz yapmak kolaylaşır. Su içi egzersizler daha sonra normal egzersiz programı ile desteklenir. Manuel terapi, kinezyobantlama, kuru iğneleme, akupunktur, nöral terapi ve masaj da gonartroz tedavisinde yardımcı olarak kullanılan tedavi yöntemlerindendir.
Bu tedavi, kilo verme ve egzersiz uygulamalarıyla da desteklenirse kişinin eklem fonksiyonlarının daha uzun süre korunmasına imkan sağlamaktadır